چطور با بیماری مینای زرد مقابله کنیم؟

بیماری مینای زرد گیاهان مختلفی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و معمولاً باعث مرگ آن ها می شود. بیماری مینای زرد به واسطه فعالیت فیتوپلاسما ایجاد می شود و می تواند آسیب شدید به میزبان خود وارد کند. فهرست گل هایی که می توانند به مینای زرد دچار می شوند بسیار دراز است و بیش از 200 گونه و 40 خانواده از گیاهان را شامل می شود. این بیماری از طریق یک گیاه آلوده به گیاه سالم و به کمک حشره ای به نام زنجرک منتقل می شود. این حشرات بسیار کوچک و در حدود 4 میلی متر هستند و تشخیص آن ها بر روی گیاهان بسیار دشوار است.

زنجرک ها بالهایی نیمه شفاف و قهوه ای-سبز دارند و با احساس خطر به سرعت فرار می کنند. تمام این عوامل باعث می شود که زمانی به ابتلای گیاه به بیماری مینای زرد پی ببریم که بسیار دیر شده است. زنجرک ها که از شیره گیاه تغذیه می کنند به واسطه سوراخ کردن سطح گیاه و فرو بردن دهان خود در آن (و به جای گذاشتن ترشحات بزاق) باعث انتقال باکتری عامل بیماری مبنای زرد می شوند. به طور برعکس، اگر گیاه مبتلا به بیماری باشد و زنجرک از آن تغذیه کند، باکتری به بدن زنجرک منتقل شده و همراه با آن به گیاه دیگر منتقل می شود.

جمعیت زنجرک ها معمولاً با گرم شدن هوا افزایش پیدا می کند که به تدریج و هم زمان با تکثیر گل ها و گیاهان به مناطق مختلف مهاجرت کرده و در صورتی که این حشرات آلوده باشند، به تدریج گیاهان نواحی گسترده ای را درگیر خواهند کرد. در نتیجه معمولاً کسانی که در مناطق گرم تر زندگی می کنند به احتمال بیشتر با بیماری مینای زرد مواجه می شوند.

بیماری مینای زرد اولین بار در گل مینای زرد کشف شد و به همین دلیل به آن نام مینای زرد داده شده است. هر چند بعد تر مشخص شد که این بیماری طیف گسترده ای از گیاهان و سبزیجات باغچه ای مانند هویج ، سیب زمینی، کلم و گل های مختلف از جمله گلایل، فلوکس و سرخارگل را هم مبتلا می کند.

علائم ابتلای گاه به این بیماری می تواند بسته به گونه ای که به آن مبتلا شده بسیار متفاوت باشد. به همین دلیل این بیماری معمولاً با بیماری های دیگر اشتباه گرفته می‌شود. به طور کلی برگ های گیاه آلوده معمولاً دچار تغییر رنگ شده و پیچیده می شود. برگ هایی که به طور طبیعی سبزرنگ هستند معمولاً به رنگ زرد یا قرمز در می آیند. گیاهان بلند تر هم پس از ابتلا به این بیماری مکن است دچار توقف رشد شده و شکل و شمایل بوته ای تر پیدا کنند. در مورد پیچ ها معمولاً تغییر رنگ برگ ها به زرد یا سفید و سپس از بین رفتن کامل رنگ سبز گیاه و از دست رفتن کلروفیل ها اتفاق می افتد و از آن جا که گیاه برای ادامه حیات به این اجزا نیاز دارد، در نهایت از بین خواهد رفت. این در حالی است که پیچ ها معمولاً در صورت کمبود مواد غذایی رنگ سبز خود را حفظ کرده و علائم دیگر بروز می دهند.

گل های مبتلا به این بیماری نیز معمولاً دچار پیچش برگ و سر شده ولی رنگ سبز آن ها حفظ می شود. گل همیشه بهار در صورت ابتلا به این بیماری گل هایی به رنگ نارنجی-خاکی تولید می کند.

کنترل و مقابله با بیماری مینای زرد

کنترل و مقابله با بیماری مینای زرد بسیار دشوار است. بهترین راه حل برای مقابله با آن پیش گیری از انتشار بیشتر آن است. از آن جا که در حال حاضر درمان خاصی برای درمان کردن گیاهان یا واکسینه کردن آن ها وجود ندارد، تنها راه موجود از بین بردن گیاهان مبتلا و جلوگیری از ابتلای گیاهان سالم است. برای جلوگیری از انتشار بیماری می توان حشرات ناقل این بیماری را هدف گرفت. با آن که از بین بردن کامل حشرات ناقل تقریباً غیر ممکن است ولی می توان جمعیت حشرات مبتلا را به کمک حشره کش کارباریل ، دیازینون و پرمترین کنترل کرد. همچنین داشتن حشرات مختلف شکارچی در محیط کشت و پرورش گیاهان هم می تواند مفید باشد. به همین جهت استفاده از روغن چریش که ممکن است باعث از کاهش قابل توجه جمعیت حشرات مفید شود، چندان توصیه نمی گردد.

صابون های باغبانی برای زنبور ها ضرر ندارند ولی تعداد برخی دیگر از انواع حشرات مفید را کاهش می دهند. اگر در منطقه ای زندگی می کنید که شیوع این بیماری رایج است، بهترین راه آن است که گیاهانی مقاوم به این بیماری مثل شمعدانی و حنا کاشته شود.