کنترل فضا و محیط گلخانه

v محیطی ایده آل برای پرورش گیاهان است چرا که کنترل کامل شرایط محیطی را ممکن می سازد. ساخت گلخانه بر خلاف تصور اولیه بسیاری از مردم، چندان هم دشوار نیست. برخی از انواع گلخانه ها، مثل گلخانه متصل به خانه را تنها ظرف یک روز می توان بر پا کرد. البته گلخانه بیشتر برای کسانی کاربرد دارد که در خانه یا اطراف خانه خود فضای کافی برای آماده سازی چنین فضایی وجود داشته باشد. در ساخت گلخانه باید موارد مختلفی از جمله روش های کنترل محیط و امکاناتی که قرار است گلخانه به آن مجهز باشد در نظر گرفته شود.

از مهم ترین عوامل محیطی که در طراحی و ساخت گلخانه باید در نظر گرفته شوند می توان به دمای هوا (سرمایش و گرمایش)، نور آفتاب (دریافت نور و ایجاد سایه)، تهویه هوا و کنترل رطوبت و کنترل حشرات و آفت ها اشاره کرد.

کنترل دما

اگر در منطقه ای با آب و هوای سرد زندگی می کنید مجهز کردن گلخانه به یک سیستم گرمایشی قابل اطمینان از واجبات است. این سیستم باید به اندازه ای مطمئن باشد که ایجاد یک محیط گرم و مناسب برای گیاهان در زمستان به سادگی امکان پذیر باشد. معمولا شرایط گلخانه ها به گونه ای است که در طول روز از نور کافی و در نتیجه گرمای لازم برخوردار هستند، ولی با غروب کردن خورشید دمای هوا در فصول سرد تر سال به شدت افت کرده و گلخانه که به طور کلی عایق حرارتی خوب ندارد، به سرعت گرمای خود را از دست می دهد.

برای گرم کردن فضا می توان از هیتر های الکتریکی، گازی یا نفتی استفاده کرد. از گزینه های دیگر همچنین می توان به گرم کننده های خورشیدی اشاره کرد که به طور خاص برای گلخانه ها طراحی شده اند. برخی هم گرمایش به روش تابشی به کمک لامپ ها در ترکیب گرم کننده کار گذاشته شده در زیر بستر خاک را ترجیح می دهند.

قرار دادن آب و سنگ در محیط گلخانه برای حفظ بیشتر انرژی دریافتی از نور در طول روز و گرم نگه داشتن محیط در شب می تواند راهکار مفیدی باشد.

تنظیم نور

در محیط های گرم تر یا زمانی که نور خورشید مستقیم به گلخانه می تابد، لازم است برای گیاهان یک سایه بان ایجاد شود تا مقدار نور مستقیم دریافتی کاهش یابد. برای این کار می توان از پارچه های جنس پلی اورتان، صفحات چوبی یا آلومینیومی استفاده کرد. در فصل هایی از سال که خورشید کمتر می تابد نیز می توان برای جبران نور از لامپ های مخصوص رشد گیاه استفاده کرد.

تهویه و تنظیم رطوبت

فضای بسته گلخانه می تواند باعث خفگی هوا، کاهش اکسیژن یا دی اکسید کربن و از همه مهم تر افزایش غیر قابل انتظار دما در محیط، حتی در فصل زمستان شود. بنابراین در طراحی گلخانه حتما باید سیستم تهویه در نظر داشت. بهتر است این سیستم تهویه به صورت خودکار و همراه با نظارت بر میزان رطوبت و دما باشد. همچنین نصب یک تایمر ساده که به طور مرتب هوا را با محیط خارج تبادل کند، می تواند به حفظ تازگی هوای داخل به شدت کمک کند.

آفت و حشرات

مهم ترین اصل در کنترل آفت تمیز نگه داشتن محیط گلخانه و ابزار و تجهیزات است. همچنین لازم است تمام گیاهان به صورت مرتب بررسی شده و نسبت به نشانه های حضور آفت ها حساس بود. در صورتی که آفت یا بیماری در میان گیاهان مشاهده شد بلافاصله باید جهت از بین بردن آن اقدام شود و اولین قدم برای این کار جدا کردن آن گیاه از سایر گیاهان داخل گلخانه است. استفاده از شکارچیان طبیعی آفت ها هم می تواند راهکار موثر دیگری برای حفظ و کنترل آفت ها باشد.