فروشگاه اینترنتی گل و گیاه نارگیل            
امروز شنبه ۱۴۰۳/۲/۱         
  

Crocus Sativus autumn crocus که به فارسی زعفران پاییزه نامیده میشود، گیاهی از خانواده زنبق، بومی جنوب اروپا، از یونان تا غرب آسیا می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: کمی مرطوب دمای محیط: نواحی گرم و خشک خاک: زمين های حاصلخيز و زهکشی شده و آهک دار
زعفران پاییزه
زعفران پاییزه

نام علمي
Crocus Sativus
نام لاتين
autumn crocus
خانواده (تيره)

خصوصیات - معرفی



گیاه "زعفران پاییزه" یکی از گونه های جنس زعفران و از خانواده زنبق سانان یا آیریداسه می باشد. این گونه یکی از بهترین گونه های جنس زعفران از نظر تولید بخش های مختلف و مورد استفاده ی گل می باشد. این گونه، چندساله بوده که در فصل پاییز به گل می رود. از نظر قدمت استفاده نیز دارای قدمت بسیار زیادی بوده بطوریکه از 3500 سال پیش تا کنون مورد کشت و کار قرار می گیرد. اجداد این گیاهان احتمالاً متعلق به گونه Crocus cartwrightianus (زعفران وحشی) از غرب مدیترانه و بومی یونان است که C. sativus بر اثر انتخاب مصنوعی از گونه رعفران زینتی که به آن اشاره شد، به منظور به دست آوردن خامه طویل تر به دست آمده است. 
این گونه عقیم و تریپلوئید بوده و دارای گل هایی به رنگ ارغوانی است که به دلیل عقیم بودن، بذرهای زنده تولید نمی کند. و در نتیجه تکثیر آن از طریق کورم ها صورت می گیرد. 
زعفران گیاهی کوچک و چند ساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر است. از وسط پیاز و یا قاعده ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می شوند. از وسط برگ ها، ساقه گلدار خارج شده که به یک تا سه گل منتهی می شود. گل ها دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گل ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی است. قسمت مورد استفاده این گیاه، انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که به نام زعفران مشهور است و دارای بوی معطر با طعم کمی تلخ می باشد.
برگ این گیاه معمولاً از ۱سانتیمتر تا ۴ سانتیمتر می باشد، زعفران برگ های نوک تیز دارد که روی آنها تیره تر و زیرشان روشن تر است. شدت این تفاوت در گونه های مختلف متفاوت می باشد. ضخامت برگ هم ممکن است در ارقام مختلف، متفاوت باشد.
رنگ کلاله که به میزان کارتنویید و لیکوپن موجود در آن بستگی دارد، از قرمز پررنگ تا نارنجی کمرنگ دیده شده است. کلاله سه شاخه است و اندازهٔ آن نسبت به خامه که تعداد آن نیز سه عدد می باشد، متفاوت است. ممکن است بلندتر، کوتاه تر، و برابر با آن باشد. همچنین طول آن نسبت به گلبرگ ها نیز متفاوت است. در ایران همهٔ گونه های مختلف بلندتر، کوتاه تر و تا اندازه ای برابر زعفران وجود دارند. لبهٔ کلاله در انتهای آن حالت چین خورده دارد که در برخی ارقام زعفران بسیار بیشتر دیده می شود. عرض دهانهٔ آن نیز بستگی به گونه های آن از پهن تا نازک می باشد. رنگ لبهٔ انتهایی کلاله دارای رگه سفیدی است که بسته به گونه های متفاوت، می تواند کم یا زیاد باشد.
زردرنگ است که در برخی گونه ها مانند زعفران خزری بسیار پررنگ و در گونه هایی دیگر مانند زعفران زاگرسی کمرنگ تر می باشد. این تفاوت رنگ به نسبت کارتنویید موجود در آنگونه بستگی دارد.
شکل عمومی سوخ می تواند بیضوی پخ، لوزی، تخم مرغی، دایره ای و یا بیضوی پهن باشد. یکی از صفات مورد بررسی پهنای گردن آن می باشد که ممکن است خیلی باریک، باریک و تا بسیار پهن دیده شود. شکل قاعدهٔ پیاز آن ممکن است گرد و یا تورفته باشد. دیده شده که ضخامت قطر آن در ابتدا و انتها و وسط سوخ شکل آن را متفاوت کرده است. شکل سوخ از لحاظ استفادهٔ بازار از صفات بسیار مهم آن می باشد. در پیاز زعفران حالت چندقلویی نیز، چنانچه در بیشتر گیاهان دارویی که دارای پیاز هستند، با درصد بسیار پایینی وجود دارد. پیاز زعفران دارای الیاف قهوه ای رنگ است که در برخی گونه ها بسیار فشرده و در گونه هایی دیگر کم پشت تر می باشد و از ورای آن رنگ سفید پیاز به وضوح دیده می شود.



autumn crocus autumn crocus

شرایط نگهداری زعفران پاییزه



نور مورد نياز
نور مورد نیاز گیاه زعفران پاییزه
زیاد
آبياري و رطوبت
رطوبت مورد نیاز  زعفران پاییزه
کمی مرطوب
دماي مورد نياز
دمای مورد نیاز  زعفران پاییزه
نواحی گرم و خشک
خاک مورد نياز
خاک مورد نیاز  زعفران پاییزه
زمين های حاصلخيز و زهکشی شده و آهک دار


این گونه گیاهی می تواند در آب و هوای مدیترانه ای و مناطقی که دارای تابستان های گرم و خشک به همراه وزش باد شمالی و زمین های نیمه خشک رشد کند. با اینحال می تواند در زمستان های سرد نیز زنده بماند و پوشش برف و سرمای تا منفی 10 درجه سانتیگراد (14 درجه فارنهایت) را برای مدت کوتاه تحمل کند. 
آبیاری منظم برای رشد مطلوب گیاه ضروری است. همچنین به نور کامل نیاز داشته و شرایط نور کم و سایه، رشد گیاه را با مشکل مواجه خواهد کرد. 
جهت رشد و نمو مناسب گياه و توليد محصول مرغوب و مطلوب زمين های حاصلخيز و زهکشی شده بدون درخت با خاک (لومی، ليمونی، رسی و شنی) و آهک دار که pH آن بين 7-8 باشد بر زمين های شور، فقير و مرطوب، اسيدی ترجيح می دهد. 



Crocus Sativus Crocus Sativus

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی


ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی:

مهمترین ترکیبات موجود در گونه های مختلف جنس زعفران شامل ترکیبات زرد رنگ که به خوبی در آب محلول اند (مشتقات کروستین)، ترکیبات تلخ از جمله پیکروکروسین که به ویژه مقوی معده می باشند، مواد معطر (اسانس) که مهمترین ترکیب آن سافرانال می باشد که گاهی تا ۱درصد زعفران را تشکیل می دهد، روغن ثابت به میزان حداکثر ۱۰درصد، رطوبت حدود ۱۳۱۰ درصد و ترکیبات معدنی حدود ۵ درصد می باشد.
هر 100 گرم از وزن خشک کلاله های این گیاه حاوی 1298 کیلوژول (310 کیلوکالری) انرژی، 65.37 گرم کربوهیدرات ها، 3.9 گرم فیبر، 5.85 گرم روغن (1.586 گرم چربی های اشباع، 0.429 گرم چربی های مونوغیراشباع، 2.067 چربی های پلی غیراشباع، 11.43 گرم پروتئین، 530 IU ویتامین آ، 0.115 میلیگرم ویتامین ب1 (تیامین)، 0.267 میلیگرم ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)، 1.460 میلیگرم ویتامین ب3 (نیاسین)، 80.8 میلیگرم (97 درصد) ویتامین ث، 111 میلیگرم کلسیم، 11.10 میلیگرم آهن، 264 میلیگرم منیزیم، 252 میلیگرم فسفر، 1724 میلیگرم پتاسیم، 148 میلیگرم سدیم، 1.09 میلیگرم روی، 11.9 گرم آب، 5.6 میکروگرم سلنیوم، 93 میکروگرم فولات، 1.010 میلیگرم ویتامین ب6 و 5.45 گرم خاکستر است. 



زعفران پاییزه - معرفی و راهنمای پرورش و نگهداری گیاهان زینتی فضای باز زعفران پاییزه - معرفی و راهنمای پرورش و نگهداری گیاهان زینتی فضای باز

نحوه تکثیر زعفران پاییزه



تکثير زعفران از طريق بنه که به اشتباه پياز گفته مى شود، صورت مى گيرد. بنه هایى که براى کاشت انتخاب مى شوند از فندق بزرگتر و از گردو کوچکتر و وزن آنها ۸ گرم به بالا و داراى جوانه انتهاسى سالم و بدون پوسيدگى است، هر چه بنه درشت تر باشد محصول به دست آمده مرغوب تر و عملکرد سال هاى ابتدایى کشت بيشتر خواهد بود. به همين دليل معمولاً بنه ها را از مزارع ۳ تا ۴ ساله انتخاب مى کنند. بنه زعفران در سال هاى بعد، بنه هاى ديگرى به وجود مى آورد به طورى که در سال هاى هفتم تا دهم به صورت گروهى از بنه هاى ريز و درشت متراکم در مى آيند. در هر صورت هنگامی که برگ ها کاملاً خشک شدند (از اواسط خرداد ماه) بنه ها را از خاک در مى آورند که معمولاً به دو روش انجام مى گيرد:
روش اول به‌نام خشکه کن است، به اين صورت که بنه ها را به وسيله بيلچه يا خيش از زمين خارج در مى آورند. روش ديگر را پياز ترکن گويند که زمين را آبيارى و پس از گاورو شدن، بنه ها را از زمين خارج مى کنند که در اين روش بنه ها کمى مرطوب خواهند بود. از اين روش زمانى استفاده مى گردد که کاشت سريع و بلافاصله مورد نظر باشد زيرا انبار کردن پياز مرطوب نياز به مراقبت هاى ويژه دارد.
نگهدارى پيازهاى خشکه کن معمولاً به اين صورت انجام مى شود که بنه هاى درشت و سالم را جدا نموده و در انبارهاى خشک و داراى تهويه مناسب تا ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر انباشته و تا اواخر تابستان (مرداد و شهريور)، که زمان کاشت است، نگهدارى مى کنند. براى جلوگيرى از هر گونه آلودگى قارچي، پيازها را با سموم قارچکش مانند بنليت و سولفات مس ضدعفونى مى کنند و به هنگام کاشت، غلاف قهوه اى رنگ روى آن را جدا مى کنند به طورى که آخرين لايه روى پياز بماند.
بهترين زمان کاشت بنه زعفران معمولاً از تيرماه تا اواسط مهرماه مى باشد و آن زمانى است که بنه کهنه تمام مواد خود را به بنه جديد داده و ديگر آثارى جز تيغه نازکى باقى نمانده است و تمام علف زعفران زرد و خشک شده است تا نيمه مهرماه که جوانه هاى بنه به حدى رشد کرده که هنگام حمل و نقل نشکنند، اين زمان مناسب ترين زمان کاشت بنه مى باشد.



autumn crocus autumn crocus



منابع :
http://vista.ir/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC324992
http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Croc
https://en.wikipedia.org/wiki/Saffron


 
 
 


گياهان ديگر از همين جنس :
 



گياهان ديگر از همين خانواده :
 
  

نظرات و پرسشهای کاربران

پایگاه اینترنتی نارگیل به عنوان یکی از اولین سایت های تخصصی و جامع ترین دایره المعارف گل و گیاه و باغبانی فعالیت خود را از سال ۱۳۸۷ آغاز کرده و از سال ۱۳۹۱ امکان خرید اینترتی محصولات مرتبط با این حوزه مانند انواع گل و گیاه و بذر، خاک و کود های کشاورزی، سموم دفع آفات و ابزار باغبانی را برای علاقه مندان گل و گیاه فراهم نموده است.
© 2024 تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به نارگیل است. استفاده از مطالب در رسانه های آموزشی با ذکر منبع و لینک به صفحه مربوطه بلا مانع است.