بسياري از متخصصان معتقدند كه نمي توان بدون مصرف گوشت تمام نيازهاي غذايي بدن را تامين كرد.
به گزارش افکارنیوز،
به طور كلي، گياه خوار به شخصي گفته مي شود كه گوشت قرمز، مرغ و ماهي نمي
خورد. گياه خواران عموماً از مواد غذايي همچون ميوه، سبزيجات، حبوبات، غلات
و دانه ها نيازهاي بدن خود را تامين مي كنند. بسياري از گياه خواران از
مشتقات حيواني مانند تخم مرغ يا لبنيات استفاده مي كنند اما از خوردن گوشت،
آب گوشت يا ژلاتين پرهيز مي كنند. در كل گياه خواران را مي توان به سه
دسته اصلي تقسيم كرد:
ـ گروه اول كساني هستند كه از خوردن هر گونه
محصولات ، اعم از محصولات مستقيم و غير مستقيم (از جمله گوشت قرمز، مرغ،
ماهي، لبنيات و تخم مرغ) پرهيز مي كنند.
ـ گروه دوم هم تا حدودي
شبيه گروه اول هستند با اين تفاوت كه افراد اين گروه شير و ساير موارد لبني
را از رژيم غذايي خود حذف نمي كنند.
ـ گروه سوم گوشت قرمز، مرغ و
ماهي را از رژيم غذايي خود حذف مي كنند، اما تخم مرغ و مواد لبني را مصرف
مي كنند. اكثر گياه خواران از نوع سوم هستند.
خطرات بالقوه گياه خواري
بسياري
از متخصصان معتقدند كه نمي توان بدون مصرف گوشت تمام نيازهاي غذايي بدن را
تامين كرد. البته شايد اين نظر به طور كامل صحيح نباشد. مي توان رژيم
غذايي گياه خواران را به گونه اي تنظيم كرد كه تمام نيازهاي بدن آنها از
طريق مصرف مواد گياهي تامين شود، اما براي اين كار بايد برنامه اي دقيق و
تخصصي داشت. تحقيقات نشان مي دهند كه رژيم هاي غذايي غير اصولي عامل اصلي
سوءتغذيه در ميان گياه خواران است. نوع مواد مغذي كه ممكن است در بدن شما
كاهش يابد و سلامتي شما را به خطر بيندازد بستگي به مواد غذايي دارد كه شما
از برنامه غذايي خود حذف كرده ايد. در ادامه به برخي از اين مواد اشاره
خواهيم كرد.
اسيدهاي چرب امگا۳
متخصصان
و موسسات تحقيقاتي و پزشكي تاكنون بارها تاكيد كرده اند كه مصرف هفته اي
دو بار ماهي (خصوصاً ماهي هاي چرب) براي بدن بسيار مفيد و حتي ضروري است.
چربي موجود در ماهي برخي اسيدهاي ضروري از قبيل اسيدهاي چرب امگا۳ را براي
بدن فراهم مي كنند. از جمله خواص امگا۳، كاهش تري گليسيريد خون، كاهش
التهابات بدن، كاهش مشكلات ناشي از افسردگي و كاهش غلظت خون است. نكته
ديگري كه بايد همواره مد نظر داشت، ميزان دريافت اسيدهاي چرب امگا۶ است.
اسيدهاي چرب امگا۶ نوع ديگري از چربي ها هستند كه وجود آنها نيز براي بدن
ضروري است، اما معمولاً ميزان اين اسيدها در رژيم هاي غذايي نه تنها كم
نيست بلكه بيش از حد نياز بدن هم هست، به گونه اي كه گاه بايد مصرف آنها را
كاهش داد. اين نوع اسيدهاي چرب در اكثر روغن هاي گياهي، روغن سويا، روغن
ذرت، روغن آفتابگردان و روغن بادام زميني وجود دارد. به گفته برخي متخصصان
ما در حال حاضر اسيدهاي چرب امگا۶ را ۱۴ برابر بيشتر از اسيدهاي چرب امگا۳
مصرف مي كنيم. هدف بايد اين باشد كه مصرف اين دو نوع اسيد چرب را با يكديگر
برابر كنيم يا فاصله آنها را به حداقل برسانيم. هر چند كه تاكنون
دستورالعمل قطعي در اين باره براي گياه خواران صادر نشده است، اما پيشنهاد
مي شود كه به منظور تامين اسيدهاي چرب امگا۳ از طريق گياهي از روغن بذر
كتان استفاده شود. اين روغن تنها منبع گياهي امگا۳ است كه فاقد امگا۶ است.
ويتامين ۱۲B
ويتامين
۱۲B همراه پروتئين هاي حيواني وارد بدن مي شود. تحقيقات گسترده اي تاكنون
صورت گرفته است تا بتوان معلوم كرد كه آيا مي توان اين نوع ويتامين را از
منابع گياهي نيز دريافت كرد يا خير. متاسفانه ويتامين ۱۲B در گياهاني موجود
است كه براي انسان ها قابل استفاده نيست. برخي مكمل هاي غذايي توليد شده
اند كه حاوي ويتامين ۱۲B گياهي هستند، اما اين نوع مكمل ها در واقع نوع
شبيه سازي شده ويتامين ۱۲B حيواني هستند. هر چند در برخي موارد عملكرد
مشابه دارند، اما نمي توانند نياز بدن به اين ويتامين را تامين كنند. همين
مسئله مي تواند وضعيتي خطرناك را براي بدن ايجاد كند. كمبود ويتامين ۱۲B
منجر به كم خوني شديد و آسيب هاي جبران ناپذير به اعصاب مي شود. ويتامين
۱۲B در غذاهاي دريايي، لبنيات، تخم مرغ و گوشت موجود است. گياه خواران
همواره در خطر كمبود اين ماده ضروري در بدن خود هستند. به گياه خواران
توصيه مي شود كه سعي كنند حداقل هفته اي ۲ الي ۳ بار از منابع غذايي اين
ويتامين استفاده كنند و فقط در صورت عدم امكان دريافت اين ويتامين از راه
غذايي از مكمل هاي آن استفاده كنند. همچنين با يك پزشك متخصص در اين باره
مشورت كنند تا در صورت لزوم پزشك ميزان اين ويتامين در خون را اندازه گيري
كند.
كلسيم
مهمترين
منبع كلسيم، لبنيات است. لبنيات گاه در رژيم هاي غذايي گياه خواران محدود
شده يا به طور كلي حذف مي شود. حدود ۷۰ درصد از نياز بدن به كلسيم از راه
لبنيات تامين مي شود، البته كلسيم داراي منابع ديگري نيز هست. از جمله مي ت
وان به سوياي غني شده، برخي انواع حبوبات و شير سويا غني شده اشاره كرد.
برخي عوامل در ميزان جذب كلسيم در بدن موثرند مانند ميزان كلسيمي كه مصرف
مي شود و حضور ويتامين D.
حضور ويتامين D باعث افزايش جذب كلسيم در
بدن مي شود اما وجود اسيد اكساليك و اسيد فيتيك مانع جذب است. برخي منابع
اين دو نوع اسيد عبارتند از اسفناج، لوبيا، سيب زميني شيرين، ريواس، برخي
انواع دانه ها و مغزها. با وجود اين دو اسيد بدن شما مي تواند بخشي از
كلسيم را جذب كند، اما جذب به طور كامل صورت نمي گيرد. براي مثال ميزان
كلسيمي كه از حبوبات جذب مي شود نصف ميزاني است كه از شير جذب مي شود. به
همين دليل هم به گياه خواران توصيه مي شود به هيچ وجه لبنيات را از رژيم
غذايي خود حذف نكنند و همواره روزي دو وعده از محصولات لبني مانند شير،
پنير و ماست... استفاده كنند. مكمل هاي غذايي نيز مي توانند گزينه خوبي
باشند. اما در مصرف آنها نبايد افراط كرد زيرا بدن فقط بخشي از كلسيمي كه
از مكمل ها وارد بدن مي شود را جذب مي كند.
آهن
وجود
آهن براي سلامتي و جابجايي اكسيژن در بدن ضروري است. كمبود آهن موجب احساس
خستگي و كاهش مقاومت سيستم ايمني بدن مي شود. آهن دو نوع است؛ يك نوع در
منابع حيواني و نوع ديگر در گياهان وجود دارد. ميزان آهني كه بدن دريافت و
جذب مي كند بسته به نوع آن متفاوت است. جذب آهن حيواني در بدن ۱۵ تا ۳۵
درصد است در حاليكه اين ميزان در مورد آهن گياهي ۲ تا ۲۰ درصد است. گياه
خواراني كه مي خواهند تمام نياز خود به آهن را از طريق منابع گياهي تامين
كنند مي توانند با استفاده از راه هاي زير جذب آهن را در بدن خود افزايش
دهند:
ـ مصرف همزمان ويتامين C (مانند مركبات، آب مركبات و فلفل) و آهن گياهي
ـ
عدم استفاده همزمان كلسيم، تانين و فيتات با آهن. مصرف اين سه ماده با آهن
در جذب آهن اختلال ايجاد مي كند. تانين در چاي و قهوه موجود است در حاليكه
فيتات در غلات كامل و بقولات وجود دارد.
ـ مصرف مكمل هايي كه علاوه بر
آهن حاوي فروس سولفات، فروس فومارات يا فروس گلوكنات هستند، البته توجه
داشته باشيد كه نبايد در مصرف مكمل هاي آهن افراط كرد زيرا مقادير زياد اين
ماده در بدن منجر به مسموميت مي شود.
فوايد گياه خواري
فوايدي
كه گياه خواري براي بدن دارد اصلي ترين علت گرايش برخي افراد به اين نوع
رژيم غذايي است. آمارها نشان مي دهند كه اكثر افراد روزانه يك يا كمتر از
يك وعده در روز سبزيجات، غلات كامل و ميوه مصرف مي كنند. اين در حالي است
كه مصرف اين مواد در كاهش احتمال به بيماري هاي مزمن قلبي، چاقي، برخي
انواع سرطان (مانند سرطان ريه و سينه)، ديابت نوع ۲، بيماري هاي كليوي،
فشارخون و سنگ كيسه صفرا تاثير زيادي دارد. تحقيقات نشان مي دهند كه ديابت
نوع ۲ و ساير بيماري هايي كه به آنها اشاره شد در ميان گياه خواران كمتر
وجود دارد. علت چنين امري ورود كمتر چربي هاي اشباع شده و كلسترول و افزايش
مصرف كربوهيدرات، فيبر، مواد معدني و فيتوكميكال ها در ميان گياه خواران
است. كلسترول فقط در محصولات حيواني وجود دارد، به همين دليل هم رژيم هاي
گياه خواري كاملاً عاري از كلسترول هستند.